انار قصردشت؛ در شیراز بی‌ادعا، در اروپا پرآوازه
انار قصردشت؛ در شیراز بی‌ادعا، در اروپا پرآوازه
به گزارش پرتو جنوب با فرارسیدن نیمه مهر و شروع فصل برداشت انار، شیراز و باغ‌های قصردشت دوباره به مرکز توجه کشاورزان و گردشگران تبدیل می‌شوند؛ جایی که انارهای روشن‌پوست اما خوش‌طعمش در بازار داخلی هنوز ناشناخته‌اند، اما در اروپا با قیمت بالاتر و استقبال بیشتر فروخته می‌شوند. این گزارش نگاهی دارد به جایگاه انار شیراز در میان انارهای ایران و قصه اقتصادی، فرهنگی و حتی طنزآلود این میوه پاییزی.
با آمدن پاییز و افتادن نخستین سایه‌های خنک مهرماه روی باغ‌های ایران، فصل انار آغاز می‌شود؛ فصلی که در آن شاخه‌ها زیر سنگینی دانه‌های سرخ و سپید خم می‌شوند و باغداران خود را برای یکی از حساس‌ترین و دل‌چسب‌ترین دوره‌های سال آماده می‌کنند. در ایران، هر منطقه‌ای امضای خاص خود را روی انار دارد؛ از انار ساوه با ماندگاری بالا گرفته تا انار نیریز با دانه‌های درشت و طعم ملس، انار فردوس خراسان با خواص دارویی و انار سفید و شیرین یزد. اما وقتی مسیر به سمت جنوب و شیراز می‌رسد، انار قصردشت داستان متفاوتی دارد؛ داستانی که شاید در ایران ساده به نظر برسد، اما در بازارهای خارجی توجه زیادی برمی‌انگیزد.
قصردشت؛ باغستانی که هنوز نفس می‌کشد
قصردشت از چند دهه پیش یکی از مهم‌ترین مناطق باغی شیراز بوده است. هرچند با گسترش شهرنشینی بخشی از این باغ‌ها تغییر کاربری داده‌اند، اما هنوز هم قطعات بزرگی از سرزمین سبز قدیمی باقی مانده و انارهایش همان طعم و کیفیت گذشته را دارند.
انار قصردشت با اینکه به اندازه نمونه‌های ساوه‌ای یا نیریزی سرخ و چشم‌گیر نیست، اما مزه‌ای ملس و خوش‌تعادل دارد؛ مزه‌ای که باعث شده در کشورهای اروپایی مشتریان ثابت پیدا کند. باغداران می‌گویند که این نوع انار «چهره اینستاگرامی» ندارد، اما «کیفیت صادراتی»اش حرف اول را می‌زند.
یکی از باغداران قدیمی این منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار شهروند فارسی می‌گوید:«رنگ انارهای ما روشن‌تر است و همین باعث می‌شود در بازار داخلی کمتر دیده شود. اما صادرات که می‌کنی، همان اناری که اینجا کمتر تحویلش می‌گیرند، در اروپا روی دست می‌برند.»
اقلیم معتدل شیراز، خاک سبک منطقه و آبیاری قنات‌های قدیمی، مجموعه‌ای ایجاد کرده که به گفته کارشناسان طعم انار قصردشت را متمایز کرده است؛ طعمی که اگرچه به چشم نمی‌آید، اما به کام می‌نشیند.
انار و سفره ایرانی؛ از خورش‌های شمال تا دسرهای جنوبی
انار فقط یک محصول کشاورزی نیست؛ فرهنگ و سنت ایرانی با این میوه پیوند خورده است.در شمال کشور خورش‌هایی مثل اناربیج با آب انار ترش، گردو و سبزیجات محلی پخته می‌شود. در دیگر نقاط ایران خورش انار با مرغ و فسنجان با رب انار ترش پای ثابت جشن‌ها و مهمانی‌هاست.
دسرهای اناری، شربت انار و حتی چاشنی‌های محلی هم نقش دیگری از این میوه را در سفره ایرانی نشان می‌دهد.
انار در باورهای سنتی نیز جایگاه خاصی دارد؛ از نماد زندگی و سرخی خون گرفته تا نشان برکت در فصل پاییز و حضورش بر سفره شب یلدا. شاید همین حضور پررنگ فرهنگی است که باعث می‌شود برداشت انار، فقط یک فرایند کشاورزی نباشد؛ بلکه خاطره‌ای جمعی باشد.
پاییز یکی از بهترین فصل‌های شیراز است و باغ‌های قصردشت نیز در این فصل میزبان گردشگران بسیاری می‌شوند؛ افرادی که برای بازدید از باغ‌ها، عکس‌برداری پاییزی و خرید انار تازه راهی این منطقه می‌شوند.
در برخی سال‌ها باغداران بخش‌هایی از باغ را برای تجربه برداشت انار توسط مردم باز می‌گذارند؛ تجربه‌ای که برای بسیاری از مسافران، خاطره‌ای نزدیک به زندگی سنتی باغداری است.
بخش طنز – روایت کوتاه دانه‌های انار
یکی از دانه‌ها می‌گوید: در شیراز کسی ما را جدی نمی‌گیرد؛ اما پا که به اروپا برسیم، همه می‌پرسند: از کجا آمده‌اید؟
براساس این گزارش ؛انار قصردشت شیراز محصولی است میان فروتنی در داخل و محبوبیت در خارج؛ میوه‌ای که شاید در بازار داخلی با معیار رنگ سنجیده شود، اما در بازار اروپا با ملاک طعم و کیفیت ارزش می‌یابد.
باغ‌های قصردشت، علاوه بر نقش اقتصادی، بخش مهمی از هویت فرهنگی و تاریخی شیراز هستند و هر سال با رسیدن پاییز، روایت تازه‌ای از پیوند طبیعت، سنت و زندگی شهری زنده می‌کنند.
انار شیراز نه فقط یک میوه، بلکه گوشه‌ای از هویت پاییزی ایران است؛ میوه‌ای که با وجود سادگی‌اش، داستانی پرآوازه در دل خود دارد.
گزارش تصویری؛مازیار فتحی
منبع :شهروند فارسی
