تخصیص کدپستی به عشایر؛ نمادی از پیوند سنت و مدرنیته

مجید کرمی قراچه

امضای تفاهم‌نامه میان شرکت ملی پست و سازمان امور عشایر ایران، نقطه عطفی در تاریخ خدمات‌رسانی به جامعه عشایری کشور به شمار می‌رود؛ تفاهم‌نامه‌ای که به موجب آن، برای نخستین بار هر سیاه‌چادر عشایری در ییلاق و قشلاق بر اساس مختصات جغرافیایی دقیق دارای کد پستی اختصاصی خواهد شد.

این رخداد در ظاهر اقدامی ساده در حوزه پست به نظر می‌رسد، اما در عمق خود حامل دگرگونی‌های بزرگ در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است:

۱. عدالت در خدمات‌رسانی:
با تخصیص کدپستی، خدمات عمومی و رفاهی به شکلی نظام‌مندتر و عادلانه‌تر در دسترس عشایر قرار می‌گیرد. از سوخت و آرد گرفته تا نهاده‌های دامی، یارانه‌ها، بیمه و تسهیلات بانکی؛ همگی می‌توانند با سازوکاری شفاف و مبتنی بر نشانی دقیق، به جامعه عشایری برسند. این امر به معنای کاهش تبعیض جغرافیایی و برقراری عدالت اجتماعی در یکی از دورافتاده‌ترین اقشار کشور است.

۲. اقتصاد دیجیتال و تجارت الکترونیک:
کد پستی، کلید ورود عشایر به دنیای اقتصاد دیجیتال است. با آن، فروش مستقیم محصولات دامی، صنایع‌دستی و فرآورده‌های محلی امکان‌پذیر می‌شود. عشایر می‌توانند بدون واسطه با بازارهای ملی و حتی جهانی ارتباط برقرار کنند و محصول خود را از دل سیاه‌چادر به دست مصرف‌کننده در هر نقطه کشور یا جهان برسانند.

۳. حکمرانی هوشمند:
ثبت موقعیت جغرافیایی هر خانوار عشایری، داده‌ای ارزشمند برای برنامه‌ریزی ملی است. سیاست‌گذاران می‌توانند با تکیه بر این اطلاعات، برنامه‌های بهداشتی، آموزشی و زیرساختی را دقیق‌تر طراحی کنند و مدیریت کوچ‌ها را به شکلی علمی و پایدار سامان دهند.

۴. گردشگری عشایری:
اختصاص کد پستی، عرصه‌ای تازه در گردشگری عشایری می‌گشاید. هر چادر و ایل‌راه می‌تواند به یک مقصد گردشگری رسمی بدل شود که در نقشه‌های ملی و جهانی ثبت و معرفی گردد. این امر نه تنها به معرفی سبک زندگی کوچ‌نشینی، آیین‌ها، موسیقی و خوراک‌های محلی کمک می‌کند، بلکه بستری برای عرضه صنایع‌دستی و ایجاد درآمد پایدار برای عشایر نیز خواهد بود. افزون بر این، حضور گردشگران در بطن زندگی عشایری به نوعی دیپلماسی فرهنگی منجر می‌شود که تصویر ایران را در سطح جهانی غنا می‌بخشد.

۵. هویت و انسجام ملی:
در نهایت، تعلق کد پستی حامل پیامی عمیق است: عشایر همانند سایر شهروندان، صاحب نشانی رسمی و شناخته‌شده در شبکه ملی ارتباطات کشورند. این گام، نماد به‌رسمیت‌شناختن نقش تاریخی و فرهنگی آنان و پیوند زدن سنت‌های کهن با ابزارهای مدرن است.

در یک جمع‌بندی می‌توان گفت، این تفاهم‌نامه صرفاً یک توافق اداری نیست، بلکه نمادی از پیوند سنت و مدرنیته است؛ اقدامی که می‌تواند راه را برای شکوفایی اقتصادی، ارتقای کیفیت زندگی، گردشگری پایدار و انسجام ملی هموار سازد.
مجید کرمی قراچه – ۱۱ مهر ۱۴۰۴