کم کاری تیروئید بدو تولد؛ عامل عقب ماندگی ذهنی

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با انتشار پیامی در آستانه روز و هفته جهانی تیروئید، این دو مناسبت را گرامی داشت.

به گزارش پرتو جنوب به نقل از روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، در متن پیام دکتر «عباس رضائیان زاده» آمده است:

کم‌کاری مادرزادی تیروئید، بر اثر کمبود هورمون‌های تیروئید در بدو تولد یا پس از آن دیده می‌شود. در این بیماری سطح هورمون تیروکسین کمتر از میزان طبیعی است. این بیماری اغلب موارد در اثر اختلال غده تیروئید در دوران جنینی و اختلال در سنتز هورمون‌های تیروئید اتفاق می‌افتد. هر نوزادی که متولد می‌شود، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد. با توجه به این که غده تیروئید بر همه جوانب سلامت تاثیر می‌گذارد، در صورت کنترل و تشخیص کم‌کاری تیروئید، اقدامات درمانی برای آن باید به ‌سرعت شروع شود.

لزوم تشخیص به‌ موقع این بیماری از آن روی اهمیت دارد که سال‌های اول عمر، زمان تکامل مغز کودک بوده و تکامل طبیعی مغز وابسته به هورمون‌های تیروئید است. این بیماری در بدو تولد به ‌ندرت علائم دارد و در صورت تشخیص می‌توان از عوارض برگشت ‌ناپذیر و غیرقابل جبران آن جلوگیری کرد. بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید، در دختران دو برابر پسران است.

کم‌کاری تیروئید در بدو تولد نشانه‌های متفاوت دارد. ۹۵ درصد موارد در بدو تولد بدون علامت است و به ندرت با علائمی از قبیل ورم اطراف چشم، خواب آلودگی، زبان بزرگ و زردی طولانی خود را نشان می‌دهد. با از بین رفتن زمان طلایی و به تعویق افتادن درمان، این بیماری با اختلال در تکامل مغز، سبب بروز اختلال توانایی‌های مغزی، بدنی و رشد قدی می‌شود. همچنین بروز اختلال در ترشح هورمون‌های تیروئید در ماه‌های اول تولد، باعث عقب ماندگی ذهنی کودک می‌شود.

نظر به اهمیت غده تیروئید در سلامت انسان و شیوع قابل توجه بیماری های آن در جامعه، هر سال توسط فدراسیون جهانی تیروئید روز ۲۵ می مصادف با ۴ خرداد به عنوان”روز جهانی تیرویید و آغاز هفته تیروئید انتخاب شده است.

اهداف هفته جهانی تیروئید، افزایش سطح آگاهی مردم از بیماری های تیروئید و عوارض آنها، آموزش مادران باردار و راه های پیشگیری و درمان بیماری های غده تیروئید است.

در همین راستا برنامه غربالگری کم کاری مادرزادی غده تیروئید نوزادان یکی از هرینه اثربخش ترین برنامه های اجرایی در سطح شبکه های بهداشت و درمان است که از سال ۱۳۸۵ در استان فارس فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر غربالگری نوزادان توسط کارشناسان دوره دیده در ۵۶ مرکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز فعالیت دارند.

در استان فارس سالیانه حدود ۵۴ هزار نوزاد غربال می شوند که از این تعداد در حدود ۲۰۰ کودک بیمار شناسایی می شوند.

از ابتدای آغاز این برنامه تاکنون، سه هزار و ۱۰۰ نوزاد بیمار شناسایی شده اند که همگی با پیگیری های صورت گرفته تحت پوشش و درمان هستند.

اینجانب از همه همکاران گرامی شبکه های بهداشت و درمان که با تلاش و همت خود تمامی نوزادان متولد شده را از نظر کم کاری مادرزادی تیروئید به موقع غربالگری و نوزادان بیمار را شناسایی و جهت درمان پیگیری می کنند، قدردانی و تشکر می کنم و از خداوند منان توفیق روزافزون ایشان را مسئلت دارم.

دکتر عباس رضائیان زاده

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز و رییس مرکز بهداشت استان