شناخت ویژگی های دوران نوجوانی

به اهتمام : نجمه ودیعی – کارشناس مشاوره کلانتری ۲۷ گلستان شیراز

فرایند بلوغ یکی از پیچیده ترین دوره های زندگی و در عین حال لذت بخش ترین و دل انگیزترین دوره زندگی هر فرد است.
نوجوان در این دوره تمایلات و خواهش های متضادی دارد . مثلا با اینکه می خواهد با دوستانش باشد، به تنها بودن نیز علاقمند است. در این دوران نوجوان نه کودک به حساب می آید، نه هنوز به درستی بالغ گردیده است و در بین مرز کودکی و بزرگسالی قرار می گیرد.

ویژگی ها و خصوصیات روانی در سالهای اولیه نوجوانی
مرحله احساس هویت:

در این دوران فرد هویت فردی و اجتماعی خود را به دست می آورد. بحران هویت یکی از بحران های خطرناک دوره نوجوانی است. تغییرات ناگهانی و شدید جسمی، روحی و جنسی؛ که این تغییرات ممکن است باعث نگرانی فرد شود.
رشد هیجانی و عاطفی:

در دختران نوجوان احساسات و عواطف متعدد و غیر قابل پیش بینی وجود دارد که گاه در تضاد با یکدیگرند و سبب نوسانات واضح خلقی می شود. صفات عاطفی و هیجانی دختران را می توان در مواردی مثل زودرنجی، نگرانی و ترس، حجب و حیا، افکار رویایی و درونگرایی، خودشیفتگی و خودنمایی، خشم و پرخاشگری، استقلال طلبی و … خلاصه کرد.
رشد اجتماعی:

دوره نوجوانی، دوره نوسان ها و فعالیت ها و رفتارهای هیجانی انگیز در بعد اجتماعی است. گرچه نوجوان به نظر بزرگسالان اهمیت می دهد، اما اندیشه های همسالان خود را به بزرگسالان ترجیح می دهد و سعی می کند در میان آنها پذیرفته شده و نقش داشته باشد.
انواع اختلالات روانی و رفتاری در نوجوانان
رفتارهای ناهنجار اجتماعی:

خودسری، مخالفت با والدین و معلم و عدم شرکت در رویدادهای خانوادگی و جدال با خواهران و برادران، ایجاد مانع در راه تحصیل.
افسردگی:

گوشه گیری و در خود فرو رفتن در سنین نوجوانی تا حدودی طبیعی است اما اگر از حد طبیعی تجاوز کند به عنوان اختلالات افسردگی باید مورد توجه قرار گیرد. احساس بی علاقگی، گریه کردن مکرر و لذت نبردن از زیبایی های زندگی که در اینجا کمک گرفتن از یک روانشناس کمک بسزایی می کند.
رفتارهای خشونت آمیز:

رفتارهای خطر آفرین در اثر مصرف مواد مخدر تشدید می شود و منجر به حوادث مختلف فساد و خودکشی علی الخصوص در پسران می گردد.
مشکلات تحصیلی:

دشواری های روانی یا محیطی زمینه ساز مشکلاتی اعم از مدرسه هراسی، مدرسه گریزی و عدم پیشرفت تحصیلی می شود.
هراس از مدرسه و منزل:

گریز از خانه نشانه فشار محیط، بدرفتاری و مشکلات روانی نوجوان است. رفتار صحیح با نوجوان و حل به موقع و درست مشکلات از بروز این رفتارها پیشگیری می کند.
وظیفه والدین کمک به نوجوانان در روشن شدن فرایند بلوغ و راهنمایی در جهتی است که به رشد مطلوب بینجامد. هرگونه سهل انگاری نوجوانان را به سمت دیگری برای کسب اطلاع و احیانا راهنمایی خواهد کشاند و چه بسا این اطلاعات و راهنمایی ها نتواند نتیجه مطلوب را بدهد و به انحراف رفتار نوجوان منجر شود .
در نهایت اینکه؛ نوجوانی بلوغ بهار زندگی است، بهاری که آغاز تغییر و تحولات جسمی و روحی در افراد است. هر فرد فقط یک بار بهار بلوغ را تجربه می کند، پس با نظارت، محبت و قاطعیت نوجوانانمان را همراهی کنیم تا به بهترین شکل ممکن بحران بلوغ را سپری کنند.