نتایج شگفت‌انگیز یک تحقیق؛ دارویی که از آلزایمر پیشگیری می‌کند
بهترین شواهد مبنی بر اینکه داروهای پیشرفته بیماری آلزایمر ممکن است واقعاً از بیماری دژنراتیو مغز جلوگیری کنند، از یک مطالعه در مقیاس کوچک پدیدار شده است.
به گزارش پرتو جنوب به نقل از خبرگزاری مهر؛ محققان گزارش دادند که یک داروی آزمایشی که آمیلوئید بتا را از مغز پاک می‌کند، خطر ابتلاء به آلزایمر را در میان گروهی ۲۲ نفری با جهش‌های ژنتیکی، ۵۰ درصد کاهش داد.
دارو جدید، gantenerumab، برای درمان آلزایمر اولیه استفاده می‌شود.
دکتر «راندال بیتمن»، استاد عصب شناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، در مورد مطالعه روی gantenerumab گفت: «شرکت کنندگان در این مطالعه قرار بود به بیماری آلزایمر مبتلا شود و برخی از آنها هنوز به بیماری آلزایمر مبتلا نشده بودند.»
بیتمن ادامه داد: «ما هنوز نمی‌دانیم که آنها تا چه مدت بدون علائم باقی خواهند ماند- شاید چند سال یا شاید چند دهه. برای اینکه بهترین فرصت را برای آنها فراهم کنیم تا از نظر شناختی نرمال بمانند، ما درمان را با آنتی بادی ضد آمیلوئید دیگری ادامه دادیم، به این امید که آنها هرگز علائمی نداشته باشند.»
وی در پایان گفت: «آنچه که ما می‌دانیم این است که حداقل می‌توان شروع علائم بیماری آلزایمر را به تأخیر انداخت و سال‌ها زندگی سالم بیشتری به افراد داد.»
همه این داروها بر اساس آنچه “فرضیه آمیلوئید” آلزایمر نامیده می‌شود ساخته شده‌اند، که معتقد است این بیماری حداقل تا حدی توسط پروتئین‌های چسبنده و سمی به نام آمیلوئید بتا که در مغز ایجاد می‌شود، بروز می‌کند.
برای این مطالعه، بیتمن و همکارانش داروی ضد آمیلوئید gantenerumab را در بین ۷۳ نفر حامل جهش‌های ژنتیکی که باعث می‌شود در میان‌سالی دچار آلزایمر شوند، آزمایش کردند.
به گفته محققان، ۲۲ بیمار در شروع مطالعه هیچ مشکل شناختی نداشتند و برای طولانی‌ترین مدت، داروی گانتنروماب را دریافت کردند.
هنگامی که کارآزمایی در سال ۲۰۲۰ به پایان رسید، محققان گزارش دادند که gantenerumab در واقع سطوح آمیلوئید را در مغز بیمار کاهش داده است، اما اثربخشی این دارو در پیشگیری از آلزایمر بی‌نتیجه بود.
علیرغم تحقیقات در حال انجام، سازندگان gantenerumab توسعه این دارو را در نوامبر ۲۰۲۲ متوقف کردند، چراکه آزمایشات بالینی نتوانسته بودند هیچ سودی در جلوگیری از زوال شناختی ثابت کنند.
اما محققان به پیگیری بیماران اولیه سالم تحت درمان با gantenerumab که تا آن زمان به طور متوسط هشت سال دارو را دریافت کرده بودند، ادامه دادند.
در نهایت، آنها اثر قوی در گروهی که طولانی‌ترین مدت درمان را با این دارو که خطر ابتلاء به علائم آلزایمر را به نصف کاهش داد، یافتند.
بیتمن گفت: «من اکنون بسیار خوشبین هستم، زیرا این می‌تواند اولین شواهد بالینی باشد که می‌تواند به پیشگیری از افراد در معرض خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر تبدیل شود. یک روز به زودی، ممکن است شروع بیماری آلزایمر را برای میلیون‌ها نفر به تأخیر بیندازیم.»
داروهای ضد آمیلوئید گران هستند و بدون خطر نیستند. آنها می‌توانند باعث تورم مغز شوند و در این گروه کوچک gantenerumab میزان این عارضه جانبی کمتر از کارآزمایی بالینی اصلی بود، ۳۰٪ در مقابل ۱۹٪.
به گفته محققان، اما این نتایج نشان می‌دهد که داروهای ضد آمیلوئید ممکن است روزی به عنوان داروهای پیشگیرانه برای بیماری آلزایمر به جای درمان‌هایی که پس از ابتلاء به این اختلال تجویز می‌شوند، مؤثر باشند.
