آنچه باید در مورد پروتئین های گیاهی بدانیم

زهرا مغدانی- کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

هنگام مقایسه پروتئین گیاهی با پروتئین حیوانی، فاکتورهای زیادی از طعم گرفته تا هزینه باید در نظر گرفته شود. اما در هنگام انتخاب پروتئین گیاهان، بهتر است به صورت علمی مزایای آن را بررسی کنیم.

آیا پروتئین گیاهی به اندازه پروتئین حیوانی برای سلامتی مفید است؟

گیاهخواران همیشه نگران دریافت «پروتئین کامل» از منابع گیاهی بوده اند. پروتئین کامل به منابعی گفته می شود که هر ۹ اسید آمینه ضروری را که بدن قادر به تولید آن نیست و باید از طریق غذا دریافت کند را فراهم می کند.

بسیاری از پروتئین‌های گیاهی حاوی تمامی آمینو اسیدهای ضروری نیست و برخی افراد را به این باور می‌رساند که برای ایجاد تعادل مناسب، باید مواد غذایی خود را با هم ترکیب کنند.

یک مثال رایج ترکیب برنج و لوبیا است. با این حال، بسیاری از کارشناسان اکنون معتقد هستند که ترکیب کردن غذاهای گیاهی برای تامین اسیدهای آمینه، ضروری نیست و یک رژیم غذایی متعادل به احتمال زیاد مقادیر کافی از ۲۰ اسید آمینه ضروری و غیر ضروری را تامین می کند.

در واقع، یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ میلادی بر روی افرادی که از رژیم های گیاهی و گیاهخواری پیروی می کردند، نشان داد که آنها پروتئین و اسیدهای آمینه بیش از حد کافی دریافت کرده اند.

به نظر می رسد انتخاب پروتئین های گیاهی به جای پروتئین های حیوانی، اثرات مثبتی بر سلامتی دارد. مطالعات رژیم‌های گیاهخواری را با نتایجی شامل حفظ وزن سالم، کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و حتی طول عمر بیشتر، مرتبط دانسته ‌اند.

بهترین منابع پروتئین های گیاهی

بهترین غذاهای گیاهی انواعی است که نه تنها پروتئین کافی، بلکه مزایای دیگری را نیز دارا باشد. برای شروع لوبیا گزینه مناسبی محسوب می شود. لوبیا از نظر میزان فیبر منحصر به فرد است، در حالی که پروتئین حیوانی حاوی فیبر نیست.

فیبر غذایی با فواید بسیاری مانند سلامت دستگاه گوارش و کاهش خطر برخی بیماری ها مرتبط است. در مقابل «تفو» که فراورده ای حاصل از سویا است، گزینه مناسب تری در این زمینه محسوب می شود. تفو در غذاهای بسیاری کاربرد دارد و اغلب طعم غذایی که در آن قرار می گیرد را به خود می گیرد. همچنین لوبیای سویا از نظر آلرژی، افراد کمتری را درگیر می کند و شیوع بالایی ندارد.

مغزها نیز به دلیل راحتی و تطبیق پذیری، یک انتخاب عالی دیگر از پروتئین های گیاهی است. به طور مثال پسته در هر یک چهارم فنجان ۶ گرم پروتئین دارد و یکی از میان وعده های حاوی پروتئین بالا است.